Cyprus Youth DiplomaCY

Youth in Action Cyprus – Ενημερωτική Επίσκεψη στις Βρυξέλλες

26-28 Μαΐου 2015

Στις 26-28 Μαΐου 2015 πραγματοποιήθηκε από την Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο η καθιερωμένη ενημερωτική επίσκεψη στις Βρυξέλλες στα πλαίσια του προγράμματος Youth in Action με εκπροσώπους μέλη μη-κυβερνητικών οργανώσεων και οργανωμένων συνόλων. Η αποστολή αποτελείτο από ένα μωσαϊκό θεματικών μέσα στις οποίες δραστηριοποιούνται οι νέοι˙ από αθλητικά σωματεία μέχρι ομάδες προάσπισης των δικαιωμάτων των παιδιών, τόσο από την Ελληνοκυπριακή όσο και από την Τουρκοκυπριακή κοινότητα. Μεγάλη τιμή για το Cyprus Youth DiplomaCY, που, αν και νεοσυσταθέν ως σωματείο, είχε επιλεγεί ανάμεσα στις αντιπροσωπίες. Το σωματείο εκπροσώπησε ο Γενικός Γραμματέας.

Η δυναμική της επίσκεψης προδιαγραφόταν από τη πρώτη κιόλας μέρα, με τη συνάντηση των συμμετεχόντων με σημαντικούς φορείς της Ευρωπαϊκής πολιτικής και δη του Κύπριου Επιτρόπου κ. Χρήστου Στυλιανίδη, Επίτροπος Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Διαχείρισης Κρίσεων, που, παρόλο το βεβαρημένο του πρόγραμμα, θυσίασε από τον πολύτιμο χρόνο για να συναντηθεί με την αντιπροσωπεία. Ο κ. Στυλιανίδης ανέφερε πως σήμερα κράτη και κοινωνίες αντιμετωπίζουν πρωτοφανείς ανθρωπιστικές κρίσεις, χαρακτηριστικά υπογραμμίζοντας πως ο αριθμός των προσφύγων, που ανέρχεται σε 51 εκατομμύρια, αποτελεί τον μεγαλύτερο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.  Επισκεπτόμενος τις επηρεαζόμενες περιοχές, ο κ. Επίτροπος δεν δίστασε να μας εξομολογηθεί για το πόσο πόνο, δυστυχία και εξαθλίωση  αντικρίζει. Εδώ έγκειται και ο σημαντικός ρόλος που μπορεί να διατελέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδιαίτερα επενδύοντας στον παράγοντα της πρόληψης τέτοιων καταστάσεων. Συγκεκριμένα, αναφορά έγινε στις προτεραιότητες της Ένωσης που αφορούν την εκπαίδευση, την έγκαιρη πρόσβαση σε ευπαθείς ομάδες καθώς και την αποδέσμευση των αναγκαίων κονδυλίων. Όσο για τους πρόσφατους καταστροφικούς σεισμούς στο Νεπάλ, άμεση υπήρξε η κινητοποίηση των μηχανισμών και εργαλείων καθώς και η αποτελεσματική διαχείριση της κρίσης από πλευράς ΕΕ. Κατακλείδα της σύντομης ωστόσο ουσιαστικής ομιλίας υπήρξε η αναφορά για την Κύπρο και δη τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό Ζήτημα. Ο κ. Στυλιανίδης υπογράμμισε πως βρισκόμαστε σε κομβικό σημείο με την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, με τους δύο ηγέτες να είναι αφοσιωμένοι στην ιδέα της ενωμένης Κύπρου και δη μιας Ευρωπαϊκής Ενωμένης Κύπρου που θα αναδιαμορφώσει το μέλλον της κοινής πατρίδας Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, προσφέροντας νέες ευκαιρίες στις γενεές που έρχονται. Παράλληλα, ανέπτυξε και τη διεθνή σημειολογία και σημασία που μπορεί να προσλάβει μια επερχόμενη λύση. Από τη μία, θα αποδείξει πως συνεργασία και συνύπαρξη είναι εφικτές σε περιοχές συγκρούσεων, ανάγοντας έτσι την Κύπρο σε μοντέλο τόσο για την ευρύτερη περιοχή που κλυδωνίζεται από εκτενείς κρίσεις όσο και τον κόσμο. Από την άλλη, θα αναδιαμορφώσει την περιοχή καθώς η Κύπρος εισερχόμενη στη ζώνη της σταθερότητας θα συμβάλει καθοριστικά  στην αναβάθμιση του γεωπολιτικού της ρόλου. Όλα αυτά, έχοντας πάντοτε υπόψη τον ευρωπαϊκό ορίζοντα.

Η δεύτερη μέρα της ενημερωτικής επίσκεψης περιλάμβανε σειρά ομιλιών με ποικίλη θεματολογία από λειτουργούς της αντίστοιχης Γενικής Διεύθυνσης (Directorate General-DG). Πρώτο θέμα που αναπτύχθηκε από εκπρόσωπο της Γενικής Διεύθυνσης Δικαιοσύνης (DG of Justice) αφορούσε τα άτομα ΛΟΑΤ (LGBTI). Η ευρωπαϊκή νομοθεσία ενάντια στις διακρίσεις κατηγοριοποιεί τους παράγοντες που μπορούν να αποτελέσουν αιτία διάκρισης (φυλή, εθνική καταγωγή, ηλικία, θρησκεία ή πεποιθήσεις, σεξουαλικός προσανατολισμός, φύλο και αναπηρία) καθώς επίσης σκιαγραφεί τους τομείς όπου πρέπει να προστατευτούν τα δικαιώματα των ΛΟΑΤ ατόμων  (εργοδότηση, κοινωνική προστασία, υγεία και περίθαλψη, εκπαίδευση, στέγαση και πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες). Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εφαρμόζει ένα ρεπερτόρτιο πολιτικών για την καταπολέμηση των διακρίσεων, που σε γενικές γραμμές περιλαμβάνουν κατευθυντήριες οδηγίες για ίση μεταχείριση, πολιτικές εκθέσεις, σύγκλιση πολιτικών και νομοθεσίας, οικονομική υποστήριξη μέσω του Rights, Equality and Citizenship Programme, Συλλογή δεδομένων (μέσω Eurobrometer, Business Case, Equality Data Project,κτλ) καθώς και στήριξη συναφών ΜΚΟ όπως  η ILGA, Equinet, TGEU και IGLYO. Το γενικό μήνυμα της παρουσίασης ήταν πως με την πάροδο των χρόνων οι Ευρωπαϊκές κοινωνίες, ακόμη και οι παραδοσιακά συντηρητικές, τείνουν να αναγνωρίζουν, συμβιβάζονται και αποδέχονται τη διαφορετικότητα των συγκεκριμένων ομάδων ατόμων και όχι να τους θεωρούν καταδικαστέα απόκλιση.

Επόμενη θεματική, που τρόπω τινά αφορούσε άμεσα τους συμμετέχοντες, αποτέλεσε η παρουσίαση του προγράμματος Erasmus + από εκπρόσωπο της Γενικής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης και Πολιτισμού (DG for Education and Culture). Το πρόγραμμα, να αναφέρουμε, αποτελεί την ενοποίηση όλων των εκπαιδευτικών (education και training) προγραμμάτων και προγραμμάτων νεολαίας και αθλητισμού μέσα σε ένα ενιαίο πλαίσιο που αποσκοπεί στην επίτευξη μεγαλύτερου συστημικού αντικρίσματος. Η μεταρρύθμιση αυτή αποτελούσε μια επιτακτική ανάγκη των δεδομένων της εποχής που χαρακτηρίζεται από τη βαθιά οικονομική κρίση και υψηλά επίπεδα ανεργίας των νέων, την αύξηση των απαιτήσεων για απόκτηση δεξιοτήτων στην αγορά εργασίας, η παγκόσμια ανταγωνιστικότητα, η αλληλοσύνδεση τυπικής και άτυπης μάθησης κτλ, παράγοντες που καθιστούν την εκπαίδευση και νεολαία ένα ευμετάβολο χώρο. Αξίζει να σημειωθεί πως παρόλο που το πρόγραμμα περιέλαβε μια πλειάδα πρότερα ξεχωριστών δράσεων, οι διαδικασίες έχουν απλοποιηθεί ενώ ταυτόχρονα ο προϋπολογισμός έχει αυξηθεί κατά 40%. Κύριοι σκοποί του Erasmus+, εκτός από την πολύπλευρη κατάρτιση των συμμετεχόντων, αποτελούν η ενδυνάμωση της παρουσίας των νέων στον δημοκρατικό βίο καθώς και της ενεργούς κοινωνίας, ο διαπολιτισμικός διάλογος, η κοινωνική ενσωμάτωση και αλληλεγγύη. Με άλλα λόγια, αποτελεί ακόμη ένα δείγμα του πόσο η ΕΕ πιστεύει και επενδύει στη νεολαία. Το πρόγραμμα παρέχει μια σειρά από ευκαιρίες όπως η ανταλλαγή νέων, η εθελοντική εργασία, κινητικότητα νέων εργαζομένων, συμμετοχή στο δομημένο διάλογο, στρατηγικούς συνεταιρισμούς, κοκ.

Η τρίτη ομιλία από πλευράς της Γενικής Διεύθυνσης για τη Διεύρυνση (DG for Enlargement) παρουσίαζε εν συντομία το έργο της Ειδική Ομάδα για την Τουρκοκυπριακή Κοινότητα. Σύμφωνα με το Πρωτόκολλο 10 της Συνθήκης Προσχώρησης του 2003, ολόκληρο το νησί εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση και επομένως οι Τουρκοκύπριοι είναι ευρωπαίοι πολίτες. Ωστόσο, η νομοθεσία της ΕΕ αναστάληκε στις μη-ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές. Στα του ρόλου και αποστολής της Ομάδας Εργασίας, παρέχει υποστήριξη στις προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών για επίτευξη μιας βιώσιμης λύσης του Κυπριακού Προβλήματος καθώς επίσης συμβουλεύει περί της ευρωπαϊκής διάστασης της οποιασδήποτε λύσης. Επιπρόσθετα, εφαρμόζει το πρόγραμμα βοήθειας για στήριξη της Τουρκοκυπριακής κοινότητας καθώς και δράσεις που στόχο έχουν την εναρμόνιση μέσω της επανένωσης. Τέλος, είναι υπεύθυνη για την εφαρμογή του Κανονισμού για την Πράσινη Γραμμή, ένας διακανονισμός που ρυθμίζει τη διακίνηση αγαθών και ατόμων κατά μήκος της. Υπογραμμίζεται πως σε καμία περίπτωση η Πράσινη Γραμμή δεν θεωρείται εξωτερικά σύνορα της ΕΕ.  Όσον αφορά τη βοήθεια προς την Τουρκοκυπριακή Κοινότητα (Aid Regulation for the Turkish Cypriot Community), αποσκοπεί στο να διευκολύνει την επανένωση της Κύπρου, ενθαρρύνοντας την οικονομική ανάπτυξη της Τ/Κ κοινότητας, με ιδιαίτερη έμφαση στην οικονομική ενσωμάτωση του νησιού, στη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των δύο κοινοτήτων και της ΕΕ και την προετοιμασία για εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου (acquis communautaire). Μεγάλη έμφαση δίνεται στους τομείς της εκπαίδευσης με προγράμματα ανταλλαγής εκπαιδευτικού προσωπικού και φοιτητών, της ανάπτυξης ανθρωπίνου δυναμικού μέσω προγραμμάτων κατάρτισης και της ενδυνάμωση της κοινωνίας πολιτών, με προτεραιότητα στα ανθρώπινα δικαιώματα και δικοινοτικές οργανώσεις.

Επόμενο σταθμός-θεσμικό όργανο της ΕΕ της εκπαιδευτικής επίσκεψης αποτέλεσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ως το μοναδικό αιρετό θεσμικό όργανο της ΕΕ, με πρωταρχικό καθήκον την εκπροσώπηση των πολιτών σε επίπεδο ΕΕ και τη προάσπιση των συμφερόντων τους, χαρακτηρίζεται ως θεματοφύλακας των ελευθεριών, ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δημοκρατίας, τόσο εντός όσο και εκτός της Ένωσης. Πρόκειται, με άλλα λόγια, για ένα ιδιαίτερο πρότυπο ενεργούς άσκησης πολυεθνικής και πολυπολιτισμικής δημοκρατίας, με τους εκλελεγμένους βουλευτές να λαμβάνουν μέρος σε δημόσιες κοινοβουλευτικές συνόδους και εργασίες, συμβάλλοντας έτσι καίρια στη διαμόρφωση της πολιτικής της Ένωσης. Βασικοί τομείς των εργασιών του ΕΚ αποτελούν η νομοθεσία, ο έλεγχος και ο προϋπολογισμός. Στα πλαίσια της νομοθετικής του ιδιότητας, το ΕΚ αποφασίζει από κοινού με το Συμβούλιο της ΕΕ για τους νόμους που επηρεάζουν την καθημερινή ζωή των Ευρωπαίων πολιτών.  Το περιβάλλον, τομείς της οικονομίας, η προστασία των καταναλωτών, η ελεύθερη διακίνηση κοκ δεν είναι παρά μερικά από τα ζητήματα των νομοθεσιών που διαβουλεύεται το Κοινοβούλιο. Όσον αφορά τον προϋπολογισμό, παρόλο που οι δημοσιονομικές εξουσίες είναι το κύριο προνόμιο των εθνικών κοινοβουλίων, σε επίπεδο ΕΕ αυτή η αρμοδιότητα μοιράζεται μεταξύ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου. Τα δύο αυτά θεσμικά σώματα ενώ εξετάζουν ενδελεχώς και εγκρίνουν τον ετήσιο προϋπολογισμό για το επόμενο έτος, ανά επταετία εγκρίνουν από κοινού κι ένα πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο που αφορά πολιτικές όπως στην έρευνα και τεχνολογία, κοινή αγροτική πολιτική, διεθνείς υποθέσεις, απασχόληση κτλ. Τέλος, στα πλαίσια του ελεγκτικού του ρόλου, το ΕΚ παρακολουθεί την ορθή χρήση των πόρων της Ένωσης, ενώ καλείται να εκλέξει τον πρόεδρο και να εγκρίνει τον διορισμό της Επιτροπής, έχοντας μάλιστα το δικαίωμα να την αναγκάσει σε παύση. Με άλλα λόγια, οι Επίτροποι καλούνται να ενημερώνουν το Κοινοβούλιο και να απαντούν στις ερωτήσεις που τους τίθενται. Την αντιπροσωπεία του Youth in Action τίμησαν με την παρουσία τους οι Κύπριοι Ευρωβουλευτές Κώστας Μαυρίδης, Τάκης Χατζηγεωργίου και Νεοκλής Συλικιώτης ενώ είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε συζήτηση της αρμόδιας επιτροπής για το Νέο Πλαίσιο για το σχολικό γάλα και τα οπωροκηπευτικά προϊόντα στα σχολειά.

Η επίσκεψη στην Επιτροπή των Περιφερειών έμελε να σηματοδοτήσει τον τερματισμό στο ταξίδι γνωριμίας με την ΕΕ. Πρόκειται για μια πολιτική συνέλευση απαρτιζόμενη από τους εκλελεγμένους αντιπροσώπους των τοπικών και περιφερειακών αρχών με γνώμονα την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Κύρια αποστολή της αποτελεί η ενσωµάτωση των εν λόγω αρχών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων στην Ευρώπη καθώς και η ενδυνάμωση της συµµετοχικότητας των πολιτών. Συνεργάζεται στενά με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο της ΕΕ καθώς και με άλλα όργανα διαφόρων βαθμίδων εξουσίας των κρατών-μελών στοχεύοντας στην προαγωγή της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης. Επίσης, μεριμνά για το σεβασμό των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, έτσι ώστε οι αποφάσεις στην Ευρώπη να λαμβάνονται και εφαρμόζονται στον πλέον κατάλληλο και πλησιέστερο στους πολίτες επίπεδο, διασφαλίζοντας καταυτό τον τρόπο μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και εγγύτητα στην υλοποίηση των κοινών πολιτικών. Χαράσσοντας διαύλους επικοινωνίας και δίχτυα, η ΕτΠ διοργανώνει δημόσια φόρα για τη διευκόλυνση της συνεργασίας και ανταλλαγής εμπειριών μεταξύ των διαφόρων εμπλεκόμενων και ενδιαφερόμενων βαθμίδων, ήτοι περιφέρειες, πόλεις, δήμους και κοινότητες (αναλόγως χώρας διαφέρει και η μορφή οργάνωσης των τοπικών διοικήσεων), αναπτύσσοντας εταιρικές σχέσεις με τις αντιπροσωπευτικές τους οργανώσεις, λειτουργώντας ως πρέσβεις της Ένωσης σε τοπικό επίπεδο.

Κλείνοντας, για ακόμη μια φορά να ευχαριστήσουμε την Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο για την ευκαιρία που δίνει στους νέους, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους μαζί, να γνωρίσουν, ή καλύτερα, βιώσουν από κοινού το Ευρωπαϊκό οικοδόμημα ατενίζοντας με αισιοδοξία το κοινό Ευρωπαϊκό μέλλον της πατρίδας μας.

Πάνος Χριστοφόρου

Γενικός Γραμματέας Cyprus Youth DiplomaCY

Περισσότερες πληροφορίες για:

Αντιπροσωπεία Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο ΕΔΩ

Ευρωπαϊκή Επιτροπή ΕΔΩ

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ΕΔΩ

Επιτροπή των Περιφερειών ΕΔΩ